9 Συμβουλές για Γονείς
Οδηγός Συναισθηματικής Διαχείρισης
Βοηθώντας τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές που προκύπτουν από το COVID-19
Οι οικογένειες σε ολόκληρη τη χώρα προσαρμόζονται στις εξελισσόμενες αλλαγές στην καθημερινή ζωή που προκαλούνται από την πανδημία του COVID-19. Τα περισσότερα σχολεία, δημόσιοι χώροι και επιχειρήσεις είναι κλειστά και οι γονείς και οι άλλοι φροντιστές καλούνται να βοηθήσουν τις οικογένειές τους να προσαρμοστούν στο νέο φυσιολογικό. Αυτό περιλαμβάνει την προσπάθεια να κρατηθούν τα παιδιά απασχολημένα, να αισθάνονται ασφαλείς και να συνεχίσουν τα μαθήματά τους όσο το δυνατόν καλύτερα. Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο, αλλά βοηθά να παραμένουμε επικεντρωμένοι στο τι είναι δυνατό για να ενισχύσουμε την αίσθηση του ελέγχου και να καθησυχάσουμε τα παιδιά ότι είναι εντάξει και ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί.
Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα παιδιά βλέπουν τους ενήλικες για καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο αντίδρασης σε αγχωτικά γεγονότα. Χρειάζεται να μπορούμε να αναγνωρίζουμε την πραγματικότητα χωρίς πανικό για να μπορούμε να πάρουμε τα μέτρα που χρειάζονται για να μειώσουμε τον κίνδυνο ασθένειας. Μπορούμε να βοηθήσουμε στη μείωση του άγχους των παιδιών διδάσκοντας τα θετικά προληπτικά μέτρα, μιλώντας μαζί τους για τους φόβους τους και δίνοντάς τους μια αίσθηση ελέγχου.
Μια που τα παιδιά θα μιμηθούν συμπεριφορές, είναι μια τεράστια ευκαιρία για τους ενήλικες να γίνουν οι ίδοι το ιδανικό μοντέλο για την επίλυση των προβλημάτων, την ευελιξία και την ευσπλαχνία. Αν ο γονέας διδάσκει κάτι, ενώ πράττει το αντίθετο, το παιδί θα μιμηθεί την συμπεριφορά του, θα λέει αυτό που πρέπει και θα κάνει το αντίθετο.
Καθώς όλοι εργαζόμαστε για την προσαρμογή των ημερήσιων προγραμμάτων μας στην εργασία και στο σπίτι είναι σημαντικό να εισάγουμε νέες δραστηριότητες και δημιουργικές εργασίες για να συνδεθούμε με την οικογένεια και τους αγαπημένους μας.
Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν.
ΜΕΙΝΕΤΕ ΨΥΧΡΑΙΜΟΙ, ΑΚΟΥΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΣΥΧΑΣΤΕ
Γίνετε το πρότυπο. Τα παιδιά θα αντιδράσουν και θα ακολουθήσουν τις αντιδράσεις σας. Μαθαίνουν από το παράδειγμά σας.
Γνωρίστε πώς να μιλάτε για το COVID-19. Η συζήτησή σας σχετικά με το COVID-19 μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον φόβο του παιδιού σας. Εάν είναι αλήθεια, υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι η οικογένειά σας είναι υγιής και θα κάνετε ό,τι είναι δυνατόν για να διατηρήσετε τα αγαπημένα σας πρόσωπα ασφαλή και καλά. Ακούστε προσεκτικά και βάλτε τα να σχεδιάσουν ή να γράψουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Αν υπάρχουν ερωτήσεις να απαντήσετε με αλήθεια και καθησυχασμό. Οι γονείς καλό θα είναι να ενημερωθούν και να συζητήσουν μεταξύ τους πριν απευθυνθούν στα παιδιά τους.
Εξηγήστε την κοινωνική αποστασιοποίηση. Τα παιδιά πιθανότατα δεν καταλαβαίνουν πλήρως γιατί οι γονείς / κηδεμόνες δεν τους επιτρέπουν να είναι με τους φίλους τους. Πείτε στο παιδί σας ότι η οικογένειά σας ακολουθεί τις οδηγίες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, οι οποίες περιλαμβάνουν την κοινωνική αποστασιοποίηση. Η κοινωνική απομάκρυνση σημαίνει απομάκρυνση από τους άλλους, μέχρις ότου ο κίνδυνος συμβολής του COVID-19 είναι υπό έλεγχο.
Με τα μεγαλύτερα παιδιά, τα διαγράμματα “Flatten the curve” θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τη σημασία της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Εξηγήστε ότι, αν και δεν ξέρουμε πόσο καιρό θα χρειαστεί για να «ισιωσουμε την καμπύλη» να μειώσουμε δηλαδή τον αριθμό των μολυσμένων, γνωρίζουμε όμως ότι είναι κρίσιμος ο χρόνος τώρα και πρέπει να ακολουθήσουμε τις κατευθυντήριες γραμμές των εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας για να κάνουμε το δικό μας ρόλο.
Σημαντικό ρόλο στην επεξήγηση και στην κατανόηση της Κοινωνικής Αποστασιοποίησης θα παίξει η Ενσυναίσθηση. Απευθυνθείτε στους ειδικούς του Ελληνικού Κέντρου Συναισθημάτων (HEC) για να σας κατευθύνουν στην κατάλληλη εκπαίδευση.
Γνωρίστε πώς να κάνετε διαφραγματική αναπνοή και μετά δειξτε το στα παιδιά σας. Η βαθιά διαφραγματική αναπνοή είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την ηρεμία του νευρικού συστήματος. Κάνετε ασκήσεις αναπνοής με τα παιδιά σας. Απευθυνθείτε στους ειδικούς του Ελληνικού Κέντρου Συναισθημάτων (HEC) για να σας κατευθύνουν στην κατάλληλη εκπαίδευση.
Εστίαστε στα θετικά. Νιώστε ευγνωμοσύνη που έχετε περισσότερο χρόνο για να περάσετε ως οικογένεια. Κάντε το πιο διασκεδαστικό. Κάνετε οικογενειακές δραστηριότητες έργα. Οργανώστε τα υπάρχοντά σας, δημιουργήστε αριστουργήματα. Τραγουδήστε, γελάστε και πηγαίνετε εξω, αν και όσο επιτρέπεται, για να συνδεθείτε με τη φύση και να πάρετε την αναγκαία άσκηση. Επιτρέψτε στα μεγαλύτερα παιδιά να συνδεθούν ουσιαστικά με τους φίλους τους μέσω κοινωνικών εφαρμογών και βιντεοκλήσης.
Καθιέρωση και διατήρηση μιας καθημερινής ρουτίνας. Η τήρηση ενός τακτικού χρονοδιαγράμματος παρέχει μια αίσθηση ελέγχου, προβλεψιμότητας, ηρεμίας και ευεξίας. Βοηθά επίσης τα παιδιά και τα άλλα μέλη της οικογένειας να σέβονται την ανάγκη των άλλων για ήσυχο ή αδιάλειπτο χρόνο και όταν μπορούν να συνδεθούν με φίλους ουσιαστικά
Προσδιορίστε δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν και άλλους. Μερικές ιδέες: τη σύνταξη ευχαριστήριων επιστολών ή ευγνωμοσύνης προς τους γείτονες της πολυκατοικίας ή της γειτονιάς σας που μπορεί να είναι μόνοι στο σπίτι ή σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Η αποστολή θετικών μηνυμάτων μέσω των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης ή να διαβάσετε ένα αγαπημένο παιδικό βιβλίο σε μια πλατφόρμα κοινωνικών μέσων για το απολαύσουν μικρότερα παιδιά.
Προσφέρετε πολύ αγάπη και φροντίδα. Και στον εαυτό σας και στους άλλους.
ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ
- Οι γονείς / κηδεμόνες θα πρέπει να παρακολουθούν την τηλεόραση, το διαδίκτυο και τα κοινωνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης – τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τα παιδιά τους. Όμως η διαρκείς παρακολούθηση ενημερώσεων σχετικά με το COVID-19 μπορεί να αυξήσει το φόβο και το άγχος. Περιορίστε τον χρόνο που λαμβάνετε αυτές τις πληροφορίες και μην αφήνετε τα μικρά παιδιά να ακούν τις πληροφορίες που προορίζονται για ενήλικες. Αυτές μπορούν επίσης να προκαλέσουν άγχος ή σύγχυση. Αφιερώστε χρόνο για να μεταφέρετε τις πληροφορίες που χρειάζεται να γνωρίζουν. Ο προτεινόμενος χρόνος από τον HEC για την καθημερινή ενημέρωση είναι το πρωί και να αποφευγεται η οικογενειακή παρακολούθηση των ειδήσεων το βράδυ.
- Αποφύγετε τις φήμες και τις ανακριβείς πληροφορίες. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι πολλές ιστορίες σχετικά με το COVID-19 στο διαδίκτυο μπορεί να περιλαμβάνουν φήμες και ανακριβείς πληροφορίες. Τα μεγαλύτερα παιδιά, ιδίως, μπορούν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες ανακριβής πληροφορίες από τους φίλους. Συζητήστε με τα παιδιά σας σχετικά με το πώς μπορεί να ξεχωρίζει τις πραγματικές από τις πλαστές πληροφορίες. Το HEC προτείνει ένα αποτελεσματικό φίλτρο: Επιλέξτε να ενημερώνεστε μόνο από συγκεκριμένα, κυρίως κρατικά, μέσα ενημέρωσης (υπουργεία, μεγάλα ιδρύματα, έγκυρες διαδικτυακές εφημερίδες). Όποιο άρθρο δεν προέρχεται από αυτά, μπλοκάρετε την πηγή του (το facebook δίνει την δυνατότητα αυτή).
- Παρέχετε εναλλακτικές λύσεις. Παίξτε με το παιδί σας αυτοσχέδια παιχνίδια ή άλλες συναρπαστικές δραστηριότητες αντί την παρακολούθηση ειδήσεων. Το HEC προτείνει το παραμύθι: ΓΚΟΥΧΟΥ για παιδιά 4-12 από το iTunes που βοηθά στην συναισθηματική έκφραση και προσφέρετε με 0.50 λεπτά από τον συγγραφέα Αργύρη Σ. Μάρδα όσο διαρκεί η καραντίνα στην Ελλάδα.
ΜΙΛΗΣΤΕ ΜΕΤΑΞΥ ΣΑΣ
- Αφήστε τις ερωτήσεις των παιδιών σας να σας καθοδηγήσουν. Απαντήστε στις ερωτήσεις τους με ειλικρίνεια, αλλά μην προσφέρετε περιττές λεπτομέρειες ή γεγονότα. Μην αποφύγετε να τους δώσετε τις πληροφορίες που οι εμπειρογνώμονες υποδεικνύουν ως ζωτικής σημασίας για την ευημερία των παιδιών σας. Συχνά, τα παιδιά και οι νέοι δεν μιλούν για τις ανησυχίες τους επειδή είναι συγκεχυμένες ή δεν θέλουν να ανησυχήσουν τους αγαπημένους τους. Τα μικρότερα παιδιά απορροφούν τρομακτικές πληροφορίες σε κύκλους. Ρωτάνε, ακούν, παίζουν και στη συνέχεια επαναλαμβάνουν τον κύκλο. Τα παιδιά αισθάνονται πάντα ενδυναμωμένα, αν μπορούν να ελέγξουν ορισμένες πτυχές της ζωής τους. Η αίσθηση ελέγχου που προσφέρουν οι απαντήσεις σας στις ερωτησεις του, μειώνει το φόβο.
ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΣ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΗΣ
- Διορθώστε την παραπληροφόρηση. Τα παιδιά συχνά φαντάζονται καταστάσεις χειρότερες από την πραγματικότητα. Οπότε, προσφέροντας κατάλληλη πληροφόρηση μπορεί να μειώσει τις φοβίες.
- Εξηγήστε απλά βήματα ασφαλείας. Πείτε στο παιδί σας ότι αυτή η ασθένεια εξαπλώνεται μεταξύ ανθρώπων που βρίσκονται σε στενή επαφή μεταξύ τους, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίστει ή όταν κάποιος αγγίζει μολυσμένα αντικείμενα ή επιφάνειες.
- Μείνετε ενημερωμένοι σχετικά με τις εξελίξεις. Μεταβείτε στη διεύθυνση https://www.moh.gov.gr/ για πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις.
ΔΩΣΤΕ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥΣ
- Παιδιά Νηπιαγωγείου. Παρέχετε σύντομες και απλές πληροφορίες που εξηγούν τον COVID-19 με τις κατάλληλες διαβεβαιώσεις ότι οι ενήλικες είναι εκεί για να τα βοηθήσουν να τα διατηρήσουν υγιείς και να τα φροντίσουν αν αρρωστήσουν. Δώστε απλά παραδείγματα από τα βήματα που κάνουν οι άνθρωποι κάθε μέρα να σταματήσουν τα μικρόβια και να παραμένουν υγιείς, όπως το πλύσιμο των χεριών. Φτιάξτε ένα δημιουργικό παιχνίδι δείχνοντας πώς να πλένουν καλά τα χέρια τους. Χρησιμοποιήστε τη γλώσσα όπως “οι ενήλικες εργάζονται σκληρά για να σας κρατήσουν ασφαλείς”
- Παιδιά Δημοτικού Σχολείου. Αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι συχνά πιο φωνητική όταν θέτει ερωτήματα σχετικά με το αν είναι πράγματι ασφαλείς και τι θα συμβεί εάν το COVID-19 εξαπλωθεί στην περιοχή τους. Μπορεί να χρειάζονται βοήθεια για να ξεχωρίσουν την πραγματικότητα από τις φήμες και τη φαντασία. Συζητήστε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι εθνικοί, κρατικοί και κοινοτικοί ηγέτες για να αποτρέψουν την εξάπλωση των μικροβίων.
- Παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου. Τα θέματα μπορούν να συζητηθούν σε βάθος. Ανατρέξτε στις κατάλληλες πηγές στοιχείων COVID-19. Παρέχετε ειλικρινείς, ακριβείς και πραγματικές πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση του COVID-19. Προτρέψτε την συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων σχετικά με την διαχείριση της οικογένειας, την βελτίωση των σχέσεων, τον προγραμματισμό των εργασιών και τη βοήθεια με τις δουλειές στο σπίτι.
- Τέλος, για όλα τα παιδιά και τους ενήλικες, ενθαρρύνετέ τους να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Εξασκηθείτε στο ρόλο του καλού ακροατή!
ΜΕΙΝΕΤΕ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
- Εντοπίστε τους νέους πόρους μάθησης.Τα σχολείων πλέων παρέχουν διαδικτυακή εκπαίδευση και παρέχουν μαθήματα και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τα παιδιά. Επωφεληθείτε από τις online πλατφόρμες που προσφέρουν σήμερα δωρεάν ευκαιρίες μάθησης. Αν χρειαστεί επικοινωνήστε άμεσα με τους δασκάλους ή καθηγητές τους και ζητήστε τους καθοδίγηση.
- Ανακαλύψτε πρόσθετους πόρους. Μάθετε εάν το σχολείο ή η περιοχή σας παρέχει πρόσθετους πόρους, όπως κάνουν πολλοί δήμου, (γεύματα, βοήθεια στο σπίτι ή προσφορά τεχνολογίας, όπως φορητό υπολογιστή ή tablet).
- Κρατήστε επαφή. Μάθετε πώς σχολείο επικοινωνεί με οικογένειες και μαθητές. Βεβαιωθείτε ότι έχετε διαβάσει όλες τις επικοινωνίες που λαμβάνετε. Μερικές φορές υπάρχει και άμεση επικοινωνία με τους μαθητές, οπότε επικοινωνήστε με τα παιδιά σας, ειδικότερα τα μεγαλύτερα για τα μηνύματα που έχουν λάβει, γιατί κάποιο από αυτά μπορεί να σας είναι χρήσιμο.
- Συνδεθείτε με το προσωπικό του σχολείου. Απευθυνθείτε στο δάσκαλο του παιδιού σας και σε άλλο σχετικό προσωπικό του σχολείου εάν έχετε ανησυχίες σχετικά με την αντιμετώπιση και τη διατήρηση των μαθημάτων ή των δραστηριοτήτων σας.
ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ COVID-19
- Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, τα συμπτώματα του Covid-19 είναι: πυρετός, βήχα και / ή δύσπνοια και εμφανίζονται εντός 14 ημερών από την έκθεση στην ασθένεια.
- Για μερικούς ανθρώπους, τα συμπτώματα είναι παρόμοια με το κρυολόγημα. για άλλους, είναι πιο σοβαρά ή ακόμα και απειλητικά για τη ζωή.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
- Εξασκήστε καθημερινή καλή υγιεινή. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ασκεί αυτά τα απλά βήματα για να αποτρέψει τη διάδοση του ιού. Δημιουργήστε παιχνίδια, διαγωνισμούς με συναισθηματικά έπαθλα κλπ.
- Πλύνετε τα χέρια σας πολλές φορές την ημέρα για 20 δευτερόλεπτα. Βοηθά να τραγουδάτε στα μικρα παιδιά σας γνωστά τραγούδια όπως “Τα Χρόνια ΠΟλλά ” ή “Αχ Κουνελάκι” (δύο φορές το τραγούδι είναι περίπου 20 δευτερόλεπτα).
- Επιβραβεύστε λεκτικά τα παιδιά σας όταν χρησιμοποιούν ένα χαρτομάντιλο ή όταν φταρνίζονται ή βήχουν στην κάμψη του αγκώνα τους. Δώστε σημασία στην απόρριψη των χρησιμοποιημένων χαρτομαντηλων αμέσως μετά το φτέρνισμα ή το βήχα στο σκουπιδοτενεκέ.
- Δυστυχώς, οι χειραψίες και οι αγκαλιές πρέπει να περιορίζονται στα άμεσα μέλη της οικογένειας, τουλάχιστον για τώρα.
- Ενισχύστε την αίσθηση του ελέγχου. Η παροχή καθοδήγησης σχετικά με το τι μπορεί να κάνει το παιδί / τα παιδιά σας για την πρόληψη της λοίμωξης τους προσφέρει μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου, γεγονός που μειώνει το άγχος.
- Υποστηρίξτε το ανοσοποιητικό σύστημα. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να τρώει μια ισορροπημένη διατροφή, να κοιμάται αρκετά και να ασκείτε τακτικά. Αυτό θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμήσουν τις ασθένειες.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΕ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Τα περισσότερα παιδιά θα διαχειριστούν καλά τα συναισθήματά τους με την υποστήριξη των γονέων και άλλων μελών της οικογένειας, ακόμη και αν παρουσιάζουν σημάδια άγχους ή ανησυχίας, όπως η δυσκολία στον ύπνο ή στη συγκέντρωση. Ορισμένα παιδιά, ωστόσο, μπορεί να έχουν πιο έντονες αντιδράσεις, όπως σοβαρό άγχος, κατάθλιψη και αυτοκτονικές τάσεις. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή αν υπάρχει προδιάθεση ή παρελθόν με πρόβλημα ψυχικής υγείας, προγενέστερες τραυματικές εμπειρίες ή κατάχρηση, οικογενειακή αστάθεια ή απώλεια αγαπημένου προσώπου. Οι γονείς και οι φροντιστές πρέπει να επικοινωνούν με έναν Ψυχολόγο εάν τα παιδιά παρουσιάζουν σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά ή οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα για περισσότερο από 2 εβδομάδες.
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, το πιπίλισμα του αντίχειρα, ο υπνηλία, η προσκόλληση στους γονείς, οι διαταραχές του ύπνου, η απώλεια της όρεξης, ο φόβος για το σκοτάδι, η απομόνωση και η απόσυρση.
Παιδιά δημοτικού σχολείου – ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, προσκολλησιμότητα, εφιάλτες, σχολική αποφυγή, κακή συγκέντρωση και απόσυρση από δραστηριότητες και φίλους.
Οι έφηβοι – διαταραχές ύπνου και φαγητού, ταραχή, αύξηση των συγκρούσεων, σωματικά ενοχλήματα, παραβατική συμπεριφορά και κακή συγκέντρωση.
Συγγραφέας - Βιβλιογραφία - Συνδεσμοι
- Ελληνικό Κέντρο Συναισθημάτων και Συναισθηματικής Εκπαίδευσης.
- Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
- Ελληνικό Υπουργείο Υγείας