Συναισθηματική Εκπαίδευση SEL
6 λόγοι για να Αγαπάς και να το Δείχνεις με Υπερηφάνεια.
4 λόγοι που ένα Τέλος μπορεί να μας κάνει πιο Ευτυχισμένους
8 λόγοι γιατί χρειαζόμαστε άμεσα Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση SEL
Η SEL είναι απαραίτητη για τη ζωή μας μια που προσφέρει, αποδεδειγμένα πλέον, μια πληθώρα από οφέλη που αν και μας είναι απαραίτητα, στην Ελλάδα, δεν τα έχουμε. Χρειαζόμαστε άραγε αποδυναμωμένους ανθρώπους ή ενδυναμωμένους δημιουργικούς και σύγχρονους πολίτες;
Αποτελεί κοινή διαπίστωση όλων όσων εμπλέκονται στην προσωπική ανάπτυξη ότι ο άνθρωπος σήμερα δεν είναι ευτυχισμένος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσκολεύει ποιότητα της ζωής σε όλα τα επίπεδα είτε αυτό είναι το γνωστικό είτε η διαδικασία κοινωνικοποίησης που αποτελεί και αυτοσκοπό της Προσωπικής Ανάπτυξης. Υπάρχουν χιλιάδες λόγοι γιατί χρειαζόμαστε άμεσα Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση. Εδώ θα αναπτύξουμε τους πιο σημαντικούς κατα την άποψή μας.
Λόγος 1ος: Η τεράστια έλλειψη της
Ο σημαντικότερος ίσως, είναι να καταφέρει ο σημερινός πολίτης του κόσμου να αναπτύσει πολλαπλές δεξιότητες:
- να έχει κριτική σκέψη ,
- να μπορεί να παίρνει αποφάσεις,
- να είναι ηγέτης άλλα και συνεργασιμος,
- λειτουργώντας ομαδικά και αλληλέγγυα με τους συνανθρώπους του.
Θα έπρεπε όμως τα εφόδια αυτά να τα είχε λάβει ως μαθητής. Να έχει από νωρίς κατακτήσει την έννοια του εργασιακού ήθους την ικανότητα επίλυσης σύνθετων προβλημάτων , την ευελιξία την προσαρμοστικότητα όπως και να έχει ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη.
Λόγος 2ος: Οι ουσιαστικές λύσεις που προσφέρει
Πιστεύουμε ότι η Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση αποτελεί τη λύση σε όλα όσα αναφέρονται παραπάνω στηρίζοντας άμεσα την πρακτική ανάπτυξη των σημαντικών προσωπικών δεξιοτήτων της αυτογνωσίας, διαχείρισης συναισθημάτων και επικοινωνίας, επίτευξης θετικών στόχων, ενσυναίσθησης.
Λόγος 3ος: Άλλοι απολαμβάνουν ηδη τα οφέλη της
Στην Αμερική η Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση έχει ενσωματωθεί στην εκπαίδευση σε πολλές πολιτείες, που ήδη αρχίζουν να απολαμβάνουν τα οφέλη της:
- καλύτερη ακαδημαϊκή απόδοση έως και 11%,
- βελτίωση στη στάση και τη συμπεριφορά του μαθητή στην τάξη ενισχύοντας το κίνητρο για μάθηση με αποτέλεσμα τη βαθύτερη δέσμευση αυτού στη σχολική εργασία.
- Επίσης έχει σαν αποτέλεσμα την καλύτερη συμπεριφορά στο περιβάλλον της σχολικής πραγματικότητας δημιουργώντας μαθητές αλληλέγγυους και συνεργατικούς.
- Επιθετικές και αρνητικές συμπεριφορές παύουν να υπάρχουν και έτσι απελευθερωμένοι από αγχωτικές καταστάσεις ενσωματώνονται στη σχολική ζωή και αποφεύγεται η σχολική απόσυρση.
- Μακροπρόθεσμα οι βελτιωμένες κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες αυξάνουν την πιθανότητα αποφοίτησης, την ετοιμότητα για μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση, την επιτυχία σταδιοδρομίας, τις θετικές οικογενειακές και εργασιακές σχέσεις, την καλύτερη ψυχική υγεία,ελαχιστοποιώντας έτσι την οποιαδήποτε τάση για εγκληματική συμπεριφορά κα (e.g., Hawkins, Kosterman, Catalano, Hill, & Abbott, 2008; Jones, Greenberg, & Crowley, 2015)
Λόγος 4ος: Έχουμε κάνει ήδη τα βήματα
Στην Ευρώπη εφαρμόστηκε το πρόγραμμα Κοινωνικής και συναισθηματικής μάθησης: Mindup (https://mindup.org/mindup-for-schools/) σε σχολεία της Ευρώπης (Ηνωμένο Βασίλειο και Πορτογαλία). Μελετώντας και αξιολογώντας τα αποτελέσματα του προγράμματος παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές παρουσίασαν σημαντική βελτίωση:
- σε συναισθηματικούς δείκτες ,
- κοινωνικές ικανότητες και δεξιότητες συγκέντρωσης,
- διαχείριση άγχους,
- διαχείρισης συναισθημάτων,
- ενσυναίσθησης.
- εκφράσουν καλοσύνη,
- κοινωνική αποδοχή της διαφορετικότητας
- αλλά επιπλέον παρατηρείται σημαντική βελτίωση και στα ακαδημαϊκά μαθήματα όπως τα Μαθηματικά. D., Thomson, K., Oberlander, T. F., & Diamond, A,2015) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4323355/ ( 3, 10?,13)
Λόγος 5ος: Συνδυάζεται και εφαρμόζεται με ευκολία
H Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση μπορεί να λειτουργήσει σε συνεργασία με την επιστήμη και την τέχνη χωρίς να υπάρχει διαχωρισμός τομέων. Ένα νέο Πρόγραμμα των Η.Π.Α εισάγει την Τέχνη στην Εκπαίδευση (Arts Education Partnership, a project of the Education Commission of the States https://www.aep-arts.org/) και προάγει ερευνητικά προγράμματα που συνδέουν τις τέχνες ,την επιστήμη και τις κοινωνικές και συναισθηματικές ικανότητες ( social and emotional skills). Σύμφωνα με μελέτη της Alida Anderson (Associate Professor in the School of Education, Teaching and Health in the College of Arts & Sciences at American University) που εκδόθηκε σε βιβλίο το 2014 (Α. Andersen,2014) η ενσωμάτωση της κίνησης, μέσω του χορού σε μαθήματα όπως τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της επίδοσης στα μαθήματα αυτά. Επίσης εφαρμογή της SEL σε συνδυασμό με τις τέχνες σε μαθητές με μαθησιακές, συναισθηματικές ή συμπεριφορικές δυσκολίες (disabilities) και διάσπαση προσοχής αποφέρει πολύ καλά αποτελέσματα. Φαίνεται ότι η σύνδεση της άμεσης συναισθηματικής μάθησης με την επιστήμη και την Τέχνη αποφέρουν πολύ σημαντικά αποτελέσματα σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις.
Λόγος 6ος: Έχει πολλαπλά οφέλη
Παράπλευρα οφέλη διαπιστώνονται στην ποιότητα ζωής των δασκάλων, εκπαιδευτικών και καθηγητών που εκπαιδεύονται στην Συναισθηματική Κοινωνική μάθηση, με το βιωματικό εκπαιδευτικό σύστημα που έχουμε επιλέξει στο Ελληνικό Κέντρο Συναισθημάτων. Έχουμε διαπιστώσει συμμετέχοντας σε δράσεις όπως η “Μαθαίνοντας Επιστήμη Μέσα από το Θέατρο” που ξεφεύγουν από την κλασική μαθησιακή διαδικασία, οι μαθητές αποκτούν την ικανότητα να ανιχνεύουν τα δικά τους συναισθήματα καθώς και τα συναισθήματα των άλλων και να τα διακρίνουν μεταξύ τους καταφέρνουν να καθοδηγήσουν τη σκέψη και τις πράξεις τους (Mayer & Salovey, 1990, σ.189).
Λόγος 7ος: Βοηθά στην κατανόηση πολύπλοκων εννοιών
Μπορούν έτσι να κατανοήσουν με μεγαλύτερη ευκολία μια επιστημονική έννοια να τη διαχειριστούν, να βιώσουν πνεύμα συνεργασίας με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, να γίνουν δημιουργικοί και επικοινωνιακοί είτε στο στενό σχολικό τους περιβάλλον είτε στον ευρύτερο κοινωνικό τους περίγυρο.
Λόγος 8ος: Η exSEL του Κέντρου είναι ακόμα καλύτερη!
Η Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση του κέντρου μας συνδυάζει τις πιο δοκιμασμένες θεωρίες, πρακτικές και πρωτόκολλα SEL από το μεγαλύτερο ίδρυμα παγκοσμιως (CASEL) με τις πιο αποτελεσματικές και γρήγορες συνθετικές, συνδυαστικές μεθοδολογίες προσωπικής ανάπτυξης (Expansion Therapy) για να προσφέρει γρήγορη βιωματική μάθηση με εύκολα αναγνωρίσιμα αποτελέσματα που συνδέουν την εκπαίδευση με την καθημερινή ζωή. Συνδυάζει τεχνικές που βρίσκουμε στον επιχειρηματικό κόσμο (βλέπε branding, μαρκεντιγκ κ.α.) αλλά και τεχνών (δόμηση χαρακτήρα, σεναριογραφία, θεατρικότητα) και τα εισάγει στην εκπαιδευτική διαδικασία κάνοντάς την πιο ελκυστική, διασκεδαστική και αποτελεσματική.
Το Ελληνικό Κέντρο Συναισθημάτων προσφέρει από το 2019 Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση σε συλλόγους, μκο, ιδρύματα, βελτιώνοντας τους δείκτες Συναισθηματικής Νοημοσύνης και ενημερώνοντας για τα οφέλη της SEL αν ενσωματωθεί στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ταυτόχρονα δημιουργει Συμβουλους Κοινωνικής Συναισθηματικής μάθησης για να συνεχίσουν και να διευρύνουν την προσπάθεια ενσωμάτωσης των εργαλείων αυτών στην Κοινωνία και στην εκπαίδευσή μας.
Πιστεύουμε ότι η ενσωμάτωση της Κοινωνικής Συναισθηματικής Μάθησης στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι αναγκαιότητα αν θέλουμε να βελτιώσουμε την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής όλων των εμπλεκόμενων δηλαδή εκπαιδευτικών και εκπαιδευόμενων. Και κατ επέκταση, να δημιουργήσουμε πολίτες που είναι πιο έτοιμοι για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Κείμενο: Αργύρης Σ. Μάρδας, Πρ. Ελληνικού Κέντρου Συναισθημάτων
- The Practical Benefits of an SEL Program
- What is Social-Emotional Learning?
- Why Social and Emotional Learning Is Essential for Students
- Enhancing Cognitive and Social–Emotional Development Through a Simple-to-Administer Mindfulness-Based School Program for Elementary School Children: A Randomized Controlled Trial
- Arts Education Partnership
- Μαθαίνοντας Επιστήμη Μέσα από το Θέατρο