Τι είναι το stress και πως βλάπτει τον οργανισμό
ΥΓΕΙΑ: είναι η ισορροπημένη λειτουργία του οργανισμού.
STRESS: είναι κάθε απειλή της ισορροπίας του οργανισμού, η φυσιολογική αντίδραση με την οποία απαντάει ο οργανισμός σε κάθε ερέθισμα (περιβαλλοντικό, σωματικό ή ψυχικό) που απειλεί την ισορροπία του και απαιτεί μια προσαρμογή ή αντίδραση. Έχει φτιαχτεί από τη φύση, για να τον προστατεύει από κάθε τι που τείνει να διαταράξει τη σωστή και ισορροπημένη λειτουργία του.
Τα στρες μικρής διάρκειας μπορεί να χρησιμεύουν στην εξέλιξη και τη βελτίωση του ανθρώπινου οργανισμού, φτάνει να μην ξεπερνούν τα όρια της αντοχής του. Αυτά λοιπόν τα στρες, που έχουν μικρή διάρκεια, βοηθούν στην ανάπτυξη νέων δρόμων, καθώς γίνονται νέες συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλό μας, όταν βρισκόμαστε μπροστά από ένα καινούργιο ερέθισμα (στρες) και αυξάνουν τις ικανότητές μας. Οι δρόμοι αυτοί λειτουργούν όλο και καλύτερα, όλο και πιο γρήγορα, όσο εμείς επαναλαμβάνουμε την ίδια εργασία, γίνονται λεωφόροι, έτσι ώστε να αντιμετωπίζουμε, με μεγάλη ευκολία πια, το πρόβλημα.
ΑΓΧΟΣ: είναι η αντίδραση του οργανισμού στο στρες. Συνοδεύεται από την αίσθηση του ατόμου ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κατάστασης και ότι δεν ελέγχει τα πράγματα. Το άγχος είναι ένα αρνητικό συναίσθημα, που προέρχεται από φόβους καταγεγραμμένους στη μνήμη, στην οποία δεν έχουμε πρόσβαση εκούσια, σ’ αυτό που λέγεται «ασυνείδητο» ή κατ’ άλλους «υποσυνείδητο».
Ο εγκέφαλος, μπροστά σε κάθε απειλή, την οποία αντιλαμβάνεται μέσω των αισθητηρίων οργάνων του και ερμηνεύει βάσει των εμπειριών του, ανασύροντας από τη μνήμη του, φόβους του παρελθόντος, σχετικούς με το πρόβλημα που καλείται ν’ αντιμετωπίσει, ώστε να έχει γρήγορα έτοιμη την ανάλογη αντίδραση που είχε και στο παρελθόν. Οι φόβοι όμως αυτοί, που ανασύρονται πολλοί μαζί, δημιουργούν αυτό το αίσθημα του άγχους, γιατί δεν είναι ξεκάθαροι.
Ο μηχανισμός του στρες, που δημιουργήθηκε για να προστατεύσει τον οργανισμό, δημιουργήθηκε κατά τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του ανθρώπου στη γη. Οι κίνδυνοι που διέτρεχε ο πρωτόγονος άνθρωπος ήταν οι καιρικές συνθήκες, τα μικρόβια και τα άγρια ζώα. Ας πάρουμε για παράδειγμα το τελευταίο: Όταν ο πρωτόγονος άνθρωπος, μέσω των αισθητηρίων οργάνων του (μάτια, αφτιά, μύτη) που έστελναν μήνυμα στον εγκέφαλο αντιλαμβανόταν, ότι κινδυνεύει, ο εγκέφαλος του, βάσει προηγούμενων εμπειριών, προετοίμαζε το σώμα για να τρέξει να γλιτώσει ή να μείνει να παλέψει ή να παγώσει και να μην μπορεί να αντιδράσει. Ο ίδιος ακριβώς μηχανισμός, κινητοποιείται και σήμερα και ονομάζεται Κατάσταση ΜΑΧΗΣ ή ΦΥΓΗΣ ή ΠΑΓΩΜΑΤΟΣ (Fight or flight or freeze). Ο εγκέφαλος δίνει εντολή στα επινεφρίδια, να παράξουν αδρεναλίνη και κορτιζόλη, που είναι οι ορμόνες του στρες.
Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
- Ταχυπαλμία
- Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- Αύξηση του αναπνευστικού ρυθμού
- Πόνος στο στήθος
- Δύσπνοια
- Αίσθημα ζέστης
- Κρύο και υγρό δέρμα
- Οι κόρες των ματιών διαστέλλονται
- Ξηρότητα στόματος με δυσκολία ομιλίας και κατάποσης
- Οι φλέβες στενεύουν για να στείλουν περισσότερο αίμα στους μύες
- Οι μύες σφίγγουν
- Οι λείοι μύες χαλαρώνουν, επιτρέποντας στους πνεύμονες να πάρουν περισσότερο οξυγόνο
- Το γαστρεντερικό και ανοσοποιητικό σύστημα «κλείνουν» για εξοικονόμηση ενέργειας που χρειάζονται άλλα συστήματα για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο.
- Κοιλιακά προβλήματα
- Επιδείνωση πεπτικού έλκους
- Αύξηση επιπέδου γλυκόζης στο αίμα
- Πονοκέφαλος- οσφυαλγία- αυχεναλγία
- Τρέμουλο
- Επιδείνωση παθήσεων όπως ψωρίαση, έκζεμα, αρθρίτιδα
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Διαταραχές μνήμης
- Αϋπνία
- Ελάττωση σεξουαλικής επιθυμίας
- Άγχος
- Κατάθλιψη
- Ελάττωση όρεξης
Όλα τα παραπάνω, ευτυχώς όχι ταυτόχρονα, συμβαίνουν επειδή το αίμα κατευθύνεται στους μεγάλους μύες του σώματος για να τους προθερμάνει και να είναι έτοιμοι να τρέξουν ή να παλέψουν. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι να μην επαρκεί το αίμα για όλες τις άλλες φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Αυτό, που μπορεί να είναι ωφέλιμο, όταν το στρες είναι μικρής διάρκειας, γιατί βελτιωνόμαστε, δεν ισχύει το ίδιο όμως για τα στρες μακράς διάρκειας, καθώς έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία, αν ένας οργανισμός βρίσκεται πολύ συχνά σε κατάσταση στρες, το οποίο υπερβαίνει τα όρια της αντοχής του. Το στρες μακράς διάρκειας, λόγω της συνεχούς παραγωγής ορμονών που δεν μπορούν να καταναλωθούν, αποδιοργανώνει τη λειτουργία του οργανισμού, και βλάπτει τα διάφορα όργανα, δημιουργώντας τους φλεγμονή, Έτσι ο οργανισμός οδηγείται σε νόσο. Επιπλέον, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, πως τα στρες του σύγχρονου ανθρώπου είναι πολλαπλάσια και προέρχονται από πολλές πηγές (ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορύπανση, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, χημικά στις τροφές, στο νερό, τον αέρα, στα καλλυντικά αρνητικά συναισθήματα κλπ)
Η αντοχή του οργανισμού εξαρτάται από:
Α. Κληρονομικότητα
Β. Τρόπο ζωής
Γ. Τρόπο σκέψης
ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ
Το σώμα μας, ένα Ενεργειακό Πεδίο
1.Το σώμα μας το διαπερνά απ’ άκρη σ’ άκρη, ενώνοντας όλα τα κύτταρά του μεταξύ τους και φτάνοντας μέχρι τον πυρήνα του DNA τους, ένα δίκτυο συνεχές. Αυτό αποτελείται από πιεζοηλεκτρικά στοιχεία με ιδιότητες που κάνουν το δίκτυο να παράγει ηλεκτρισμό, όποτε κύτταρα μετακινούνται ή αλλάζουν σχήμα, ενώ ηλεκτρομαγνητικά πεδία το επηρεάζουν και το διαφοροποιούν, επηρεάζοντας έτσι τη λειτουργία των κυττάρων.
2.Τα κύτταρά μας εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (βιοφωτόνια) η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του οργανισμού γενικότερα.
3. Η καρδιά μας έχει ένα δικό της εγκέφαλο που αντιλαμβάνεται, αισθάνεται και διαισθάνεται. Οι λειτουργίες αυτές είναι άμεσα συνδεδεμένες με τον εγκέφαλο του κρανίου μας και μεταφέρουν σ΄ αυτόν τα ερεθίσματά τους τόσο χημικά (μέσω έκκρισης νευροδιαβιβαστών) όσο και ηλεκτρομαγνητικά.
Η καρδιά δεν είναι μόνο μια αντλία υπεύθυνη για την κυκλοφορία του αίματός μας. Παράγει και ένα δυνατό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο το οποίο ρυθμίζει όλες τις λειτουργίες των κυττάρων μας.
Ο εγκέφαλος στο κρανίο μας παράγει κι αυτός ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, ασθενέστερο όμως από της καρδιάς. Όταν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία καρδιάς και εγκεφάλου είναι σε αρμονία, ο οργανισμός μας λειτουργεί πολύ καλύτερα και η επίδραση αυτών των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου άλλων ατόμων σε αρκετή απόσταση.
Κληρονομικότητα
1.Τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας δεν είναι το πεπρωμένο μας. Η έκφρασή τους μπορεί να αλλάξει και αυτά να σιωπήσουν ή να εκφραστούν περισσότερο ή λιγότερο ανάλογα με τις συνθήκες (η διατροφή, τα συναισθήματα και η μόλυνση της ατμόσφαιρας έχει ήδη αποδειχθεί ότι προκαλούν τέτοιες αλλαγές).
2. Οι αλλαγές αυτές των γονιδίων μπορεί να μεταφερθούν στα παιδιά που θα κάνουμε και να επηρεάσουν την υγεία τους.
3. Η επιστήμη που ασχολείται με αυτές τις κληρονομούμενες αλλαγές είναι καινούργια και λέγεται επιγενετική.
4. Οι τρόποι αντιμετώπισης των στρες της ζωής βοηθούν την επιδιόρθωση επιγενετικών αλλαγών στα γονίδιά μας.
Συγγραφή: Ευαγγελία Μαριδάκη Εκπαιδευτικός, Σύμβουλος SEL
Βιβλιογραφία
«Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΒΕΛΤΕΙΏΝΕΙ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ» Δρ Ελένη Τσουκαλή εκδόσεις Λοράνδου.